DGP

Dystrybucja gorącego powietrza (DGP) - system przewodów i osprzętu pozwalający na dostarczenie ogrzanego przez wkład powietrza do różnych, nawet odległych od kominka pomieszczeń. Może być to układ działający w sposób naturalny (grawitacyjny) lub wymuszony (za pomocą wentylatora- turbiny).

Działanie systemu dystrybucji gorącego powietrza jest bardzo proste. Ogień rozgrzewa wkład kominkowy, który z kolei, dzięki swojej konstrukcji bardzo wydajnie oddaje to ciepło powietrzu, które znajduje się w jego pobliżu. Powietrze jest również ogrzewane od rury spalinowej odprowadzającej produkty spalania drewna do komina, rura ta również bardzo wydajnie oddaje ciepło.  Ogrzane w ten sposób powietrze jest transportowane za pomocą systemu nawiewu DGP do różnych pomieszczeń w budynku.
Należy tu wspomnieć, iż kominek bez systemu DGP (a wyposażony we wkład lub kasetę kominkową) będzie również pełnił funkcje grzewcze, będą one jedynie ograniczone do ogrzewania pomieszczenia, w którym się znajduje – powietrze ogrzane w czapie kominka będzie wywiewane za pomocą kratek w czapie kominka.

Kryterium wyboru –grawitacyjny czy wymuszony- jest dość klarowne, jeśli chcemy ogrzać powierzchnię nie większą niż pomieszczenie, w którym znajduje się kominek i pokoje sąsiadujące, powinniśmy zdecydować się na układ z grawitacyjnym obiegiem powietrza. Gorące powietrze (lżejsze od chłodnego) będzie przemieszczało się ku górze do komory i przewodów grzewczych na zasadzie tzw. wyporu termicznego. Dla większych odległości (powyżej 3-4 metrów od czopucha kominka), przepływ grawitacyjny jest już niewystarczający.
Gorące powietrze nie jest w stanie pokonać oporów przepływu i nie dochodzi do wylotów lub jego prędkość jest za mała (co przekłada się na małą wydajność ogrzewania).

Przy grawitacyjnym rozprowadzeniu DGP ważne jest aby wszystkie przewody rozprowadzające były możliwie jak najkrótsze (max. do 3m), w miarę równej długości i dobrze izolowane, a powietrze nie może być rozprowadzane do zbyt wielu pomieszczeń. Układ grawitacyjny jest w pełni niezależny i niezawodny, nie pozwala jednak na ogrzewanie większych powierzchni oraz na sterowanie jego skutecznością. Układ ten mimo swojej prostoty posiada pewne wymagania, które są wyższe aniżeli w przypadku układów wymuszonych – bardzo ważna jest tutaj kwestia właściwej filtracji gorącego powietrza. Charakterystyczną cechą tego typu układów jest bardzo wysoka temperatura nawiewu (kratki lub anemostatu), co jest powodowane niewielką odległością nawiewów od kominka, oraz małą prędkością przepływu powietrza, które przez to bardzo mocno ogrzewa się od wkładu kominkowego. Wysoka temperatura przy braku właściwej filtracji lub „czystości” może powodować bardzo niekorzystne zjawisko przypalania (pirolizy) kurzu.

I takie wiadomości o DGP grawitacyjnym mógłbym Państwu przekazywać do tej pory, jednak po ostatnich 3 latach doświadczeń i prób mogę z całą odpowiedzialnością poinformować, że DGP grawitacyjnie można rozprowadzić również na odległość do 8 metrów. Oczywiście zależy to od indywidualnych warunków technicznych ilości zakrzywień użytego przewodu i wielu innych czynników, ale jest to możliwe i realne.
Tak samo mogę stwierdzić po latach doświadczeń i prób, że możliwe jest ogrzewanie pomieszczenia łazienki za pomocą DGP. I w tym przypadku zależy to od użytych materiałów i indywidualnych warunków, ale przy prawidłowo wykonanym podłączeniu nie zachodzi obawa, iż ogrzewanie nie zadziała czy też jak się rzadko, ale słyszy, że przez system DGP będą się wydostawać „zapachy” z łazienki do pozostałych pomieszczeń budynku.

Systemy wymuszone dają dużo większe możliwości w porównaniu do układów grawitacyjnych, jednakże są bardziej skomplikowane i przez to droższe w instalacji. Zwiększony zasięg instalacji (większa powierzchnia możliwa do ogrzania) z nawiązką rekompensują te wydatki w postaci oszczędności w rachunkach za ogrzewanie budynku. Sercem systemu jest aparat nawiewny, zasysający powietrze ogrzane przez wkład kominkowy i tłoczący je do wszystkich odnóg systemu.
Bardzo ważne jest prawidłowe dobranie elementów i zaprojektowanie instalacji w taki sposób, by skutecznie spełniała swoje funkcje. Dobór parametrów instalacji powinno się powierzyć wyspecjalizowanej firmie, która sprawdzi jakie pomieszczenia trzeba wyłączyć z systemu ze względów wykonawczych lub praktycznych, oraz prawidłowo zaprojektuje układ DGP. Nie jest to zadanie łatwe, do pogodzenia jest bowiem kilka warunków: dotarcia do odległych pomieszczeń, zapewnienia dużej skuteczności ogrzewania oraz niskiego poziomu szumów.

Czy DGP może ogrzać cały dom?

Lepiej wychodzić z założenia, że warto skutecznie ogrzać kilka pomieszczeń, niż nieefektywnie wszystkie. 

Trudno jednoznacznie określić jaka powierzchnia jest możliwa do dogrzania, a jaka już nie, zależy to oczywiście od konkretnej instalacji (np. instalacje ogrzewające parter oraz pomieszczenia na piętrze – mogą być większe, w przeliczeniu na powierzchnię ogrzewaną, niż instalacje na jednym poziomie). 

Można przyjąć, w przypadku budowy systemów wymuszonych, że odległość od wentylatora do najdalszego wylotu nie powinna przekraczać 10 m. W przypadku systemów grawitacyjnych skutecznie można dogrzać pomieszczenia oddalone o około 3-4m od kominka.

Ograniczenia te powodowane są naturą ogrzewania powietrznego – czyli koniecznością doprowadzenia ogrzanego przez wkład kominkowy powietrza do pomieszczeń w budynku, musi ono więc mieć na tyle dużą prędkość, by pokonać odległość od wentylatora do wylotu, opory przepływu kształtek, nie może przy tym nadto się ochłodzić, a na dodatek nie może powodować powstawania nadmiernego hałasu. 

Należy zdać sobie sprawę, że próby rozszerzania systemu (stosując się oczywiście do wskazówek projektowych) ponad powierzchnię 200 m2 mogą być nieefektywne z innego powodu – wymagają zbyt dużych nakładów finansowych na samą instalację (odpowiedni wkład kominkowy, wentylator(y), odpowiednio duże przewody, ich izolacja itp.)

Wentylator kominkowy

Wentylator kominkowy to serce układu wymuszonego DGP i zarazem element decydujący o jego skuteczności, wentylatory różnią się od siebie przede wszystkim wydajnością – czyli objętością powietrza, którą mogą przetransportować w ciągu godziny. Można pomyśleć - im więcej, tym lepiej … ale nie do końca. Powinno się dobierać rodzaj aparatu do wielkości instalacji DGP, zbyt duży wentylator, nie dość, iż jest droższy, pobiera więcej energii elektrycznej, to przede wszystkim obniży skuteczność grzewczą układu (powietrze tłoczone będzie miało większą prędkość i przez to mniej ogrzeje się od wkładu kominkowego – będzie więc miało niższą temperaturę na wylotach), zaradzić temu trzeba będzie poprzez dokupienie regulatora obrotów i ustalenie właściwego poziomu prędkości do wielkości instalacji. Tylko po co, skoro od razu można zastosować odpowiedniej mocy wentylator- turbinę.